«سفر امروز»: یک عضو کارگروه انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، یادداشتی ناظر بر معیارهای انتخاب وزیر و اولویت‌هایی که او باید مد نظر داشته باشد، در اختیار «سفر امروز» قرار داده است که در ادامه می‌خوانید.
***
سیامک صحافی*: در مرحله نخست باید اذعان داشت که انتظارات از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نباید کاملا فنی و تخصصی باشد. انجمن باستان‌شناسی اخیرا نامه‌ای را منتشر کرده و اعلام کرد که وزیر میراث فرهنگی باید رویکرد باستان‌شناسی داشته باشد؛ نظر این باستان‌شناسان محترم است اما تصور می‌کنم وزیر این حوزه باید وزیری فرانگر باشد یعنی هم به میراث ملموس و ناملموس نگاه داشته باشد و هم در جهت رونق صنعت فراگیر گردشگری و نیز در راستای حفظ و اعتلای صنایع دستی عمل کند.
معتقدم وزیر میراث فرهنگی باید انتصاب معاونان و مدیرکل‌های ستادی مناسبی داشته باشد و ارتقای عملکرد مدیران استان‌ها را مد نظر قرار دهد و در نهایت این مدیران منتصب هستند که باید در حوزه‌های تخصصی مدیریت مطلوب داشته باشند.
وزیر منتخب باید آگاه، مدبر باشد و ارتباطات ملی و بین‌المللی مناسبی داشته باشد و بتواند ارکان مختلف نظام، روسای قوا و رییس جمهور و حتی نهادهای مدنی را با فضای این حوزه آشتی داده و کار خود را پیش ببرد.
وزیر میراث فرهنگی همچنین باید بتواند در حوزه آموزش عمومی و خصوصی و بازآموزی کارشناسان فعالیت کند و اهمیت گردشگری را در حاکمیت جا بیندازد و جایگاه گردشگری را به عنوان یکی از جنبه‌های مهم اقتصاد بدون نفت برای مسوولان بالا رده مشخص کند.
تعامل بالا و قابل‌قبول با حاکمیت، مراکز علمی پژوهشی و آموزش و پرورش و تلاش برای گنجاندن بخش‌هایی از میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کتب درسی مدارس و دانشگاه‌ها نیز در نوع خود دارای اهمیت شایانی است و انتظار می‌رود که وزیر این حوزه بتواند این اقدامات را به انجام رساند.
تصور می‌کنم وزیری که نتواند این اقدامات را به انجام برساند، هرقدر هم که فرد متخصصی باشد کارآیی نداشته و فقط عنوان وزیر را یدک خواهد کشید.
وزیر همچنین باید بتوانند از تاریخ و تمدن ایران و ثبت آثار آن در محافل بین‌المللی مثل اجلاس یونسکو دفاع کند و حتی شخص وزیر در چنین اجلاس‌هایی حضور یابد تا وزن سیاسی ایجاد شود. توانایی برای کاهش نگاه ایران هراسی موجود و استفاده مناسب از تبلیغات برای تحقق این امر از دیگر انتظارات مهم از وزیر گردشگری دولت چهاردهم است.
یکی از نکاتی که در خصوص زیرمجموعه‌های وزارت گردشگری مطرح است این است که وزیر نباید اجازه دهد سازمان‌های موازی در این حوزه شکل بگیرد. به هر روی اینکه معاونت مربوطه در وزارتخانه وجود داشته باشد و در کنار آن یک قرارگاه شکل بگیرد، مطلوب نیست.
از سوی دیگر تعارضات درون ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وجود دارد که نیازمند رسیدگی است. معاونت‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وزارتخانه، هنوز با یکدیگر خیلی فاصله داشته و بعضا تعارض منافع درون ساختاری و برون ساختاری دارند. به نظرم وزیر منتخب باید با گذاشتن افراد اهل تعامل این مساله را حل کند.
تعامل بین‌دستگاهی با سایر نهادها از جمله دیگر نکاتی است که وزیر میراث فرهنگی باید بتواند آن را به انجام رساند. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی متاسفانه هنوز در سطح کشور و استان‌ها شناخته نشده و مورد پذیرش کامل قرار نگرفته است و بسیاری از مشکلات از همین‌جا نشات می‌گیرد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ادارات کل استانی آن اگر اهمیتی بیشتر از نفت نداشته باشند، اهمیت‍شان کمتر نیز نیست اما متاسفانه مدیران قبلی نتوانسته‌اند با رایزنی در سطح بالا و تعامل در سطوح پایین‌تر این تعارضات را حل کنند. نتیجه این وضعیت آن بوده که در حال حاضر در بسیاری از استان‌ها ادارات کل میراث فرهنگی استان‌ها در انتهای خط قرار می‌گیرند و آنطور که باید و شاید طرف توجه نیستند.
در نهایت به نظرم وزیر منتخب باید حتما به صحبت‌ها و شعارهای رییس جمهور معتقد و پای‌بند باشد، چون در غیر این صورت به هیچ وجه موفق نخواهد شد.
*دبیر انجمن تاریخ و میراث ایرانیان و عضو کارگروه انتخاب وزیر میراث فرهنگی
