تشکل‌های صنفی به عنوان نمایندگان بخش خصوصی سهمی غیرقابل انکار در مطالبه‌گری و دفاع از حقوق و خواست‌های بخش غیردولتی از دولت دارند. طبعا تشکل‌های گردشگری نیز خارج از این قاعده نیستند.
به گزارش «سفر امروز» صنف دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور در چند سال گذشته به سبب اختلافات دامنه‌دار و مداومی که بین اعضای آن وجود داشته با انشقاق، گروه‌بندی‌ها و تقابل‌های ادامه‌داری روبه‌رو شده است.
در ادامه گفت‌وگوهای «سفر امروز» با فعالان صنف دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی، این بار سراغ رشید رجب‌پور، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی آذربایجان شرقی رفتیم و با او در خصوص علل و ریشه‌های این اختلافات‌ها گفت‌وگو کردیم. رجب‌پور عضو هیات رئیسه شورای هماهنگی انجمن‌های صنفی و حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان‌هاست. او می‌گوید دلیل تشکیل شورا هماهنگی که متشکل از تشکل‌های استانی مختلف است، «نبود تشکلی ملی و کشوری برای دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی» است.
علل و ریشه‌های اختلافات صنفی ایجاد شده
رشید رجب‌پور، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی آذربایجان شرقی در خصوص علل و ریشه‌های اختلافات ایجاد شده در میان فعالان صنفی آژانس‌های مسافرتی به «سفر امروز»، گفت: در سال ۱۳۹۸ انتخابات آژانس‌های مسافرتی انجام گرفت اما نتیجه آن گویا دلخواه برخی از آقایان مسئول نبود و چون گزینه‌ای که برای ریاست صنف مورد نظرشان بود، رای نمی‌آورد، اجازه ندادند آن انتخابات به سرانجام برسد. درواقع چهار، پنج ماهی فعالان صنفی آژانس‌های مسافرتی را سر دواندند و هر روز گفتند که روز بعد انتخابات را تایید می‌کنیم. افزون بر این در این مقطع جلساتی برگزار کردند و خواستار آن شدند که فرد خاصی به عنوان عضو هیئت مدیره پذیرفته شود اما ما اعلام کردیم که به آن آقا مسئولیتی نخواهیم داد. خلاصه آن‌که به این شکل مسائل به درازا کشید و وضعیت برای مدتی به همین شکل باقی ماند. در نهایت با یک سری از استان‌ها که هم‌صدا بودیم، شورایی به عنوان شورای هماهنگی انجمن‌های صنفی و حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری را تشکیل دادیم که متشکل از دفاتر استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور است. در توضیح شکل و ترکیب اعضای شورای هماهنگی انجمن‌های صنفی شهرستان‌های آژانس‌های مسافرتی هم باید بگویم که یک‌سری از استان‌ها که در این شورا هستند، تشکل حرفه‌ای‌اند و یک‌سری از آن‌ها انجمن صنفی.
او در پاسخ به این پرسش که به چه علت نوعی موازی‌کاری در بین انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران و شورای هماهنگی انجمن‌های صنفی شهرستان‌های آژانس‌های مسافرتی شکل گرفته است، گفت: به نظرم چیزی به اسم موازی‌کاری وجود ندارد. هفتاد سال قبل سندیکایی در ایران بوده که بعد از انقلاب نام آن به انجمن ایران تغییر کرده است. در گذشته این انجمن ایران مثلا ۲۰ نفر عضو از استان آذربایجان شرقی داشت و چیزی نزدیک به همین تعداد عضو از مشهد. در واقع در دوران پیش از انقلاب در بسیاری از استان‌ها مثل استان سیستان و بلوچستان به کل آژانس مسافرتی وجود نداشت که لازم باشد تشکل و یا نماینده صنفی وجود داشته باشد. باید توجه داشت که انجمن ایران به مفهوم انجمن کشوری نیست. زمانی می‌تواند چنین ادعایی مطرح کند که روسای ۳۱ استان آمده و انتخاباتی برگزار کرده و یک نفر را به عنوان رئیس معرفی کنند.
روند معیوب حرفه‌ای شدن تشکل‌های گردشگری
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی آذربایجان شرقی در ادامه در تشریح روند حرفه‌ای شدن تشکل‌های گردشگری که در این سال‌ها از سوی وزارت گردشگری پی گرفته شده است، ضمن وارد کردن نقدهایی گفت: آقای ملک‌زاده در زمان تصدی بر معاونت گردشگری، انجمن‌ها را در استان‌ها تشکیل دادند. به این ترتیب اعلام شد که باید انجمن آژانس‌های مسافرتی در همه استان‌ها وجود داشته باشد. این درحالی بود که برخی از استان‌ها اصلا ۱۰ آژانس مسافرتی نداشتند که بخواهند انجمن ایجاد کنند. این بود که شبانه مجوزهایی برای ۵ تا ۱۰ آژانس برای برخی استان‌ها صادر کردند تا استان حداقل ۱۰ آژانس داشته باشد و بتواند انجمن استان تشکیل دهد و به این ترتیب [با این روند معیوب] انجمن استان‌ها شکل گرفت.
رجب‌پور افزود: در همان زمان انجمن تهران نیز وجود داشت. نهایتا با این رویکرد تمام استان‌ها دارای انجمن صنفی شدند و در کنار آن‌ها، انجمن‌های تهران و ایران هم بودند. تاکید می‌کنم که انجمن ایران به دلایلی که گفته شد، انجمن کشوری نمیتواند باشد چون وجاهت یک تشکل ملی را ندارد.
تاکید وزارت گردشگری بر حرفه‌ای شدن
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی آذربایجان شرقی در خصوص تاکید وزارت گردشگری در طول این‌سا‌ل‌ها بر حرفه‌ای شدن و فشارهایی که در این زمینه وجود دارد، گفت: وزارت گردشگری خواستار آن است که تشکل‌های حرفه‌ای تشکیل شود تا برخی از اختیارات وزارتخانه به تشکل‌ها تفویض شود و بعد هم بگویند که سایر انجمن‌های صنفی‌ها را قبول ندارند. نکته‌‌ای که وجود دارد این است که چه انجمن حرفه‌ای باشد و چه انجمن صنفی، به هر صورت یک تشکل بخش خصوصی است و به وزارتخانه ارتباطی ندارد که به مساله بخش خصوصی ورود و در آن دخالت کند. وزارتخانه اگر قصد دارد کاری کند که راهگشا باشد، باید اختیارات لازم را به بخش خصوصی واگذار کند و از تصدیگری خود بکاهد. دولت باید نقش نظارتی داشته باشئد نه این‌که خود را صاحب‌اختیار بخش خصوصی بداند.
