بافت‌های تاریخی یکی از ظرفیت‌های قابل توجه شهرهای ایران هستند که در صورت توجه به آنها می‌توان از ظرفیت‌های این بافت‌ها در زمینه گردشگری بهره برد. نمود استفاده صحیح از بافت‌های تاریخی را می‌توان در شهرهای تاریخی نظیر استانبول و یا رم مشاهده کرد که با ایجاد رستوران‌های سنتی و مراکز فرهنگی در خانه‌های قدیمی، خیل عظیمی از گردشگران را به سوی شهرهایشان جذب می‌کنند. در ایران اما بافت‌های تاریخی شهرها همواره با چالش‌های بسیاری مواجه بوده‌اند و عموما نگاه بی‌اعتنا به جاذبه‌های تاریخی در مدیریت شهری بر نگاه قائل به حفاظت از میراث فرهنگی و بهره بردن از ظرفیت‌های گردشگری بافت‌های تاریخی، غلبه داشته است.
در میان شهرهای تاریخی ایران، قزوین به عنوان شهری که در دوره صفویه برای مقطعی پایتخت کشور بوده و بعدتر در زمان قاجار و پهلوی نیز محل ساخت خانه‌های فاخر بوده، بافت تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده است.
در صورت رسیدگی و فراهم شدن زیرساخت‌ها، گردشگران می‌توانند در کوچه پس کوچه‌های قزوین به تماشای ساباط‌ها، سردرهای خانه‌های قدیمی نشسته و با زیست فرهنگی گذشتگان آشنا شوند. در این سال‌ها اما دست‌اندازی‌ها به بافت تاریخی قزوین همواره مساله‌ساز بوده و نگرانی و اعتراض فعالان میراث فرهنگی را به دنبال داشته است. در همین زمینه اخیرا تداوم نگاه بی‌اعتنا به جاذبه‌های تاریخی در مدیریت شهری موجب شده که نگرانی‌ها در مورد محله تاریخی بلاغی و خطر ایجاد خیابانی در قلب این محله قدیمی به وجود بیاید. گفته می‌شود در صورتی که خیابان انصاری شرقی که شهرداری قصد ایجاد آن را دارد در محله بلاغی اجرایی شود؛ عملا با دونیم شدن این بافت تاریخی یکپارچگی بافت از میان رفته و حتی ممکن است خانه‌های تاریخی در مسیر خیابان تخریب شده و یا حریم آنها مخدوش شود.
مخاطرات بافت تاریخی قزوین و محله بلاغی
محمد مهدی کلانتری، دبیر پویش ملی نجات بافت‌های تاریخی ایران در مورد نگرانی‌های موجود پیرامون بافت تاریخی قزوین به «سفر امروز» گفت: باید در نظر داشت که خیابان انصاری غربی در سال‌های گذشته کشیده شده و بافت تاریخی را کاملا شکافته است. حال قرار بر این است که ادامه این خیابان با نام انصاری شرقی در محله بلاغی ایجاد شود. خیابان انصاری غربی و مرکزی در زمانی کشیده شده که هنوز بافت تاریخی شهر قزوین به همراه بافت ۱۶۷ شهر دیگر در شورای عالی شهرسازی و معماری تعیین و مصوب نشده بود.
وی افزود: در سال ۱۳۹۴ اما مصوبه ۱۶۸ دارای بافت تاریخی ارزشمند به تصویب نهایی رسید و به موجب این مصوبه هرگونه ایجاد یا تعریض معبر در محدوده بافت تاریخی این شهرها ممنوع است و به همین جهت خیابان انصاری شرقی هم نباید کشیده شود. شورای عالی شهرسازی و معماری با اجرای پروژه انصاری شرقی مخالفت کرده است. این شورا طرح قبلی را باطل اعلام کرده و از سال ۱۳۹۷ طرح جدیدی را مصوب کرده است که صرفا گذری ۶متری در نظر گرفته شده است و این طرح موجب حفظ محله می‌شود.
لزوم توجه مدیریت شهری به طرح شورای عالی شهرسازی و معماری
به گواه فعالان میراث فرهنگی، طرح شورای عالی شهرسازی و معماری از هر جهت طرحی اصولی بوده و می‌تواند با ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی و پیاده‌راه‌های وسیع، زمینه را بری توسعه گردشگری در محله بلاغی قزوین فراهم کند؛ طرحی که البته مدیریت شهری حاضر به اجرای آن نیست.
دبیر پویش ملی نجات بافت‌های تاریخی ایران، ضمن تاکید بر اهمیت اجرای طرح شورای عالی و تاثیر آن بر ایجاد جریان گردشگری در محله بلاغی، گفت: در این محله مسجد و مدرسه تاریخی حیدریه واقع شده است و گرمابه‌ای تاریخی و بناهای دارای ارزش هم وجود دارد. همچنین خیابان سپه که یکی از خیابان‌های تاریخی شهر قزوین و یکی از نخستین خیابان‌هایی است که در ایران احداث شده است، در نزدیکی محله بلاغی قرار دارد. دولتخانه صفوی قزوین نیز در نزدیکی محله بلاغی واقع شده است و باید بگویم که با یک محدوده‌ای مواجه هستیم که آثار تاریخی فراوانی دارد.
او افزود: به نظرم قطعا برای ایجاد جریان گردشگری در این محدوده تاریخی جای کار وجود دارد و می‌توان با طرح‌های احیای بافت و پرهیز از مداخله و نوسازی شرایط را برای حضور گردشگران در این بافت ارزشمند فراهم کرد.
