اتفاقات پرشتاب چند ماه اخیر نهایتا به آنجا ختم شد که فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در کشور انجام شده و مسعود پزشکیان به عنوان نامزدی که حرف از تعامل با جهان و خروج ایران از «قفس» می‌زند، بر مسند ریاست جمهوری تکیه کند. باتوجه به انتخاب فردی میانه‌رو که خواستار گسترش روابط بین‌المللی است، بارقه امیدی در میان فعالان گردشگری ایجاد شده و امید دارند که با بهبود روابط ایران با غرب، در آینده نزدیک زمینه برای ورود گسترده‌تر گردشگران بین‌المللی فراهم شده و خونی تازه در رگ‌های پیکر نیمه جان صنعت گردشگری کشور دمیده شود؛ با این حال، آن‌طور که اردشیر اروجی، مدیرکل اسبق دفتر برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور به «سفر امروز» گفته، اگرچه برقراری تعاملات جهانی بسیار عامل مهم و تعیین‌کننده‌ای برای توسعه گردشگری ورودی به ایران است اما پیش‌شرط‌هایی نیز باید در این میان طرف توجه قرار گیرد. رفع محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی برای به مشکل نخوردن ارتباطات گردشگران، برقرار کردن امکان استفاده از کارت‌های بانکی بین‌المللی و بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل داخلی از دیدگاه اروجی از اهم پیش شرط‌هایی است که دولت آتی باید به آنها توجه داشته باشد.
اهمیت برقراری تعاملات جهانی
اردشیر اروجی در پاسخ به این پرسش که «فکر می‌کند انتخاب مسعود پزشکیان چه تاثیری بر صنعت گردشگری ایران خواهد گذاشت؟» به «سفر امروز» گفت: به نظرم چنانچه تعاملات جهانی که در صحبت‌های مسعود پزشکیان وجود داشت دنبال شده و برقرار شود، همین ارتباط مهمترین مساله برای توسعه گردشگری کشور خواهد بود.
وی افزود: بزرگترین مشکل و مساله امروز گردشگری ایران عدم تعامل کشور با جهان است و به نظرم اگر این تعامل با جهان برقرار شود بحث ورود گردشگر نیز اتفاق می‌افتد. چنانچه به روندهای گذشته بنگرید متوجه می‌شوید زمانی که برجام امضا شد و تعامل نسبی با جهان وجود داشت ضریب اشغال هتل‌ها خصوصا در شهرهایی مثل اصفهان و شیراز وضعیت بسیار بهتری از امروز داشت. بنابراین چنانچه رییس‌جمهور جدید بتواند بحث تعامل با جهان را پیگیری کرده و آن را به انجام رساند، این امر می‌تواند قدم مثبتی برای گردشگری کشور باشد.
لزوم توجه به پیش شرط‌ها
اروجی ضمن اشاره به پیش‌شرط‌هایی که برای لزوم توسعه گردشگری و جذب گردشگر ورودی به ایران وجود دارد، گفت: زمانی صحبت‌هایی مطرح شده و می‌گفتند قرار است بلاگرهای کشورهای دیگر را به کشورمان بیاورند تا ایران را تبلیغ کنند اما به نظرم ورود بلاگرهای کشورهای دیگر و تبلیغات تا زمانی که مسایل کلی گردشگری ایران حل نشوند، بی‌ثمر یا حداقل کم‌اثر است.
وی در تشریح این موارد گفت: رفع فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی برای امکان برقراری ارتباط گردشگران خارجی با خانوده‌هایشان و نیز تسهیل امکان معرفی بوم‌گردی‌ها و مراکز اقامتی بر این بستر از الزامات اولیه است. در خصوص محدودیت‌های مربوط با نوع پوشش هم باید با دیده تسامح بنگریم و شرایط به گونه‌ای باشد که سختگیری بیش از حد شکل نگیرد. افزون بر این‌ها برای تسهیل امکان استفاده از کارت‌های اعتباری بین‌المللی نیز باید کشور تمهیدات لازم را در نظر بگیرد و گردشگر خارجی باید بتواند از کارت اعتباری خود در ایران استفاده کند و اجباری به استفاده از پول نقد و پذیرفتن خطرات آن نداشته باشد. در نهایت لازم است امکان رزرواسیون بین‌المللی فراهم شود و گردشگر خارجی بتواند از یک ماه قبل بلیط هواپیما و قطار داخلی ایران را رزرو و تهیه کند.
کارنامه اداره کل‌های وزارت گردشگری در دولت سیزدهم
مدیرکل اسبق دفتر برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در تحلیل عملکرد وزارت گردشگری و اداره‌کل‌های آن اظهار داشت: به نظر من عملکرد موفقی نداشتند و بیشتر فرافکنی می‌کردند. در واقع معتقدم به جای آنکه علت‌های مشکلات را شناسایی کرده و آنها را برطرف کنند به دنبال معلول‌ها بودند. تا زمانی که علت‌های رکود گردشگری که مواردی است که پیشتر عرض کردم حل نشوند، پرداختن به مسایلی نظیر برگزاری نمایشگاه و مواردی از این دست راهگشا نیست. به بیان دیگر تا زمانی که مسایل کلیدی گردشگری کشور حل نشود، اقداماتی نظیر ایجاد نمایشگاه محلی از اعراب نخواهد داشت.
وی همچنین در نقد عملکرد اداره کل‌های معاونت گردشگری اظهار داشت: تصور می‌کنم به جای آنکه تمرکز بر مسایل اصلی باشد روی یکسری از مسایل فرعی تمرکز کردند که اگر نمی‌کردند هم مشکلی پیش نمی‌آمد. یکی از مشکلات اصلی این بود که سند جامع توسعه گردشگری آماده شود و در دوره‌های گذشته هم بارها این مساله را بیان کرده بودند اما در این دوره حتی صحبت آن هم با جدیت مطرح نشد.
اروجی خاطر نشان ساخت: این در حالی است که برای پرهیز از عملکرد جزیره‌ای و اقدام هماهنگ لازم بود سند توسعه گردشگری داشته باشیم. توجه داشته باشید که سند با برنامه متفاوت بوده و جهت‌گیری دستگاه‌ها را نشان می‌دهد. در این دوره اما نه تنها این سند آماده نشد بلکه شاهد اتفاقاتی نظیر آسیب به بوم‌گردی‌ها به دلیل فیلترینگ بودیم و یا دیدیم که برخوردهایی با مراکز اقامتی و گردشگری به دلیل مساله پوشش روی داد که به آنها زیان وارد کرد. بنابراین باید بگویم هرچند شاید برخی مسوولان خیلی هم در این مدت تلاش داشته اند اما به نظرم تا مسایل اساسی برطرف نشود و تلاش‌ها در راستای حل مسایل اساسی گردشگری نباشد، فایده‌ای برای صنعت گردشگری کشور در بر نخواهد داشت.
