شهر خرم‌آباد با برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی پرشمار از قلعه فلک الافلاک گرفته تا گرداب سنگی و مناره آجری، از جمله شهرهایی است که ظرفیت‌های بالایی برای جذب گردشگر دارد. با این همه معرفی نشدن این جاذبه‌ها و کار نکردن روی برند خرم‌آباد باعث شده این شهر آنطور که شایسته است در زمینه جذب گردشگران داخلی و خارجی موفق عمل نکند.
یه گزارش «سفر امروز» در چند ماه اخیر اقدامات صورت گرفته برای ثبت جهانی دره خرم‌آباد امیدها برای معرفی بهتر و بیشتر مرکز استان لرستان را افزایش داده است. اهمیت این ثبت به حدی است که مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان تأکید کرده که تحقق این امر بزرگ‌ترین اتفاق فرهنگی قرن برای مردم لرستان خواهد بود.
قرار بر این است که ارزیابان یونسکو شهریور ماه امسال به خرم‌آباد سفر کنند و با بازدید از این شهر ارزیابی خود را برای ثبت جهانی دره خرم‌آباد ارایه کنند. به همین سبب مدتی است که نهادها و ارگان‌های دولتی به تکاپو افتاده‌اند تا با رفع موانع و چالش‌های موجود، زمینه را برای کسب نمره قبولی خرم‌آباد و ثبت جهانی آن فراهم کنند؛ اتفاقی که می‌تواند زمینه‌ساز رونق گردشگری و اقتصاد خرم‌آباد و استان لرستان باشد.
موانع ثبت جهانی دره خرم‌آباد
باتوجه به نزدیک شدن به موعد حضور ارزیابان یونسکو در خرم‌آباد لازم است که هرچه سریعتر موانع ثبت جهانی دره خرم‌آباد برداشته شود. موضوع آزادسازی حرایم قلعه فلک‌افلاک که در اختیار یکی از نهادهای نظامی قرار داشته در این سال‌ها همواره از مهمترین مسایل و مشکلات پیرامون این اثر تاریخی بوده است.
پس از کش و قوس‌ها و وعده‌های بی‌سرانجام بسیار در نهایت اواخر فروردین ماه امسال مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان خبر داد که در حاشیه سفر رییس دولت سیزدهم به خرم‌آباد، یکهزار میلیارد ریال از محل اعتبارات سفر رییس‌جمهور برای تملک و آزادسازی حریم قلعه فلک‌الافلاک خرم آباد اختصاص یافت و هزینه شد. البته هنوز چندان مشخص نیست که آیا حرایم قلعه فلک‌الافلاک به طور کامل آزادسازی شده است یا همچنان مشکلات در این زمینه ادامه دارد.
مشکل دیگر قلعه فلک‌الافلاک به موزه این اثر تاریخی برمی‌گردد. فشردگی بالای آثار به نمایش در آمده در این قلعه تاریخی و راهروهای کوچکی که اجازه ترددهای پرشمار گردشگران را نمی‌دهد خصوصا در ایام پرمسافر نوروز خودش را نشان می‌دهد و لازم است که برای نمایش آثار تاریخی فاخر لرستان که قدمت آنها به دوران عیلامیان می‌رسد، مکان مناسب‌تری در نظر گرفته شود.
افزون بر این موارد آسفالت مسیرهای دسترسی به غارهای هفتگانه، پاکسازی رودخانه گلال و کرگانه و نصب تابلوهای راهنما از جمله نکاتی است که باید پیش از ورود ارزیابان یونسکو سامان یابند و البته برای رفع این موانع جلساتی نیز برگزار شده است.
تلاش برای استانداردسازی تاسیسات گردشگری
زمانی که شهری به ثبت جهانی می‌رسد پای گردشگران داخلی و خارجی پرشماری به آن باز می‌شود و لازم است که آن شهر مراکز اقامتی استاندارد داشته باشد.
دکتر حجت الله عباسیان معاون گردشگری استان لرستان، در گفت و گو با «سفر امروز» و در تشریح اقداماتی که برای استانداردسازی تاسیسات گردشگری و مراکز اقامتی خرم‌آباد در آستانه ثبت جهانی این شهر صورت گرفته است، ابراز داشت: در حال استانداردسازی تاسیسات گردشگری اعم از هتل‌ها، مهمانپذیرها، مجتمع‌های گردشگری، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، مراکز پذیرایی، سفره‌خانه‌های سنتی، رستوران‌ها و مراکز تفریحی مثل شهر بازی‌ها هستیم. ارزیاب‌های ما از این مراکز بازدید داشته و نقایص آنها را ابلاغ می‌کنند، این تاسیسات گردشگری نیز موظف هستند ظرف مدت معینی نقایص را رفع کنند تا گواهی‌نامه استاندارد به آنها بدهیم.
وی افزود: تعداد زیادی از این تاسیسات گردشگری تاکنون استانداردسازی شده‌اند و تعداد زیادی تاسیسات گردشگری و هتل‌های چهار و پنج ستاره هم در دست ساخت داریم. همچنین نظارت لازم را ایجاد کرده‌ایم تا تاسیسات گردشگری در حال ساخت نیز استانداردهای لازم را رعایت کنند و بتوانیم پس از ثبت جهانی خرم‌آباد با ارایه خدمات گردشگری با کیفیت در خدمت گردشگران داخلی و بین‌المللی باشیم.
رونق اقتصاد و گردشگری لرستان در گرو ثبت جهانی
عباسیان در خصوص پیامدهای مثبت ثبت جهانی دره خرم‌آباد گفت: گردشگران خارجی معمولا مقاصد بین‌المللی که جاذبه‌های ثبت جهانی شده داشته باشد را برای سفر انتخاب می‌کنند چراکه می‌دانند این جاذبه‌ها از لحاظ کیفیت و اهمیت ارزش بازدید دارند. وقتی یک شهر یا جاذبه‌ای از آن شهر ثبت جهانی می‌شود، گردشگر به هنگام سفر به آن شهر اطمینان دارد هزینه‌ای که برای سفر انجام می‌دهد ارزشش را دارد و همین باعث می‌شود خیلی راحت‌تر این مقصد را برگزیده و به آن سفر کند. با این تفاسیر مطمئنا تعداد گردشگران داخلی و بین المللی کشور با ثبت جهانی دره خرم‌آباد افزایش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: بالارفتن تعداد گردشگران داخلی و خارجی که به خرم‌آباد سفر می‌کنند باعث می‌شود که اقتصاد شهر پیشرفت کند. به هر روی ورود گردشگر هم برای فعالان گردشگری درآمد ایجاد می‌کند و هم موجب رونق کلی اقتصاد شهر و سایر مشاغل جانبی می‌شود. افزون بر این گردشگر وقتی برای بازدید از خرم‌آباد به لرستان بیاید از سایر جاذبه‌های استان نیز بازدید خواهد داشت، بنابراین ثبت جهانی برای کل استان لرستان مزیت ایجاد می‌کند. مراکز اقامتی، مراکز پذیرایی، راهنمایان گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و بسیاری مشاغل دیگر بی‌شک از ثبت جهانی دره خرم‌آباد منتفع می‌شوند. همچنین فروشگاه‌های سوغات و صنایع دستی و هنرمندان فعال در حوزه هنرهای سنتی و حتی فروشگاه‌های عمومی استان نیز به سبب این ثبت جهانی فرصت‌های بیشتری برای افزایش فروش و درآمد خواهند داشت.
تاثیرات اجتماعی و فرهنگی ثبت جهانی خرم‌آباد
این دانش‌آموخته دکتری گردشگری ضمن اشاره به اثرات مثبتی که ثبت جهانی خرم‌آباد و ورود گردشگران داخلی و خارجی بر کاهش چالش‌های اجتماعی می‌تواند داشته باشد، ابراز داشت: در مرحله نخست ورود گردشگر به شهری مثل خرم‌آباد می‌تواند موجب شکل‌گیری مهاجرت معکوس شود. یعنی افرادی که برای یافتن کار به سایر شهرها و عمدتا حاشیه شهرهای بزرگ مهاجرت کرده و زندگی نامطلوبی دارند، در صورت محقق شدن ثبت جهانی خرم‌آباد و به تبع آن توسعه گردشگری، می‌توانند بار دیگر به شهر خود بازگردند و در بخش‌های مختلف اقتصادی به گردشگران خدمات ارایه دهند و این مهاجرت معکوس اتفاق بیفتد. همچنین باتوجه به ایجاد اشتغال برای جوانان، معضلات اجتماعی شهر نیز تا حدودی مرتفع خواهد شد.
عباسیان ضمن اشاره به تاثیرات مثبت فرهنگی که ثبت جهانی خرم‌آباد در پی خواهد داشت، خاطر نشان کرد: زمانی که موسیقی محلی، خوراک سنتی، صنایع دستی و لباس محلی لرستان در معرض فروش بیشتر قرار گیرد، این باعث می‌شود که از لحاظ فرهنگی نیز شرایط بهتری برای شهر خرم‌آباد و استان لرستان در پیش رو داشته باشیم و درواقع توسعه گردشگری، توسعه فرهنگی را نیز در پی خواهد داشت.
