گزارشی درباره یکی از سه روستای ایران که به تازگی جهانی شد
جواهری در کوهپایه‌های شمال ایران/ از روستای جهانی «کندلوس» چه می‌دانیم؟

جمعه ۲۵ مهرماه ۱۴۰۴ سه روستا در سه استان مختلف کشور به طور رسمی ثبت جهانی شدند. به گزارش «سفر امروز» این روستاها عبارتند از کندلوس در مازندران، شفیع‌آباد در کرمان و سهیلی در هرمزگان.

از این روستاها چه می‌دانیم؟ آنچه که در ادامه می‌خوانید به بخشی از این پرسش پاسخ داده است. گزارشی از روستای زیبای کندلوس از توابع شهرستان نوشهر که حالا در فهرست روستاهای جهانی قرار دارد. در گزارش «میراث آریا» در این باره آمده است: کندلوس در بخش کجور شهرستان نوشهر، استان مازندران، نه تنها یک نقطه جغرافیایی، بلکه شعری زنده از تاریخ، طبیعت و فرهنگ مردمان طبری است. در ارتفاع ۱۶۵۰ متری از سطح دریا، در دره‌ای دیدنی و پرپیچ‌وخم، کندلوس همچون جواهری تابان، مسافران خسته را به آغوش می‌کشد و خاطره‌ای ابدی از زیبایی‌های ایران‌زمین بر جای می‌گذارد.

تصور کنید، صبحگاهی مه‌آلود، جایی که خورشید نخستین پرتوهای طلایی خود را بر سقف‌های گلی خانه‌های سنتی می‌تاباند. کوچه‌های سنگفرش‌شده، باریک و پرپیچ، شما را به سوی چشمه‌های زلال دیو چشمه هدایت می‌کنند – بزرگ‌ترین چشمه آب معدنی سرد منطقه، که اطرافش را گل‌های وحشی و درختان کهنسال احاطه کرده‌اند. صدای آبشار کندلوس، با ارتفاع ده متری و فاصله‌ای یک‌ساعته از روستا، همچون نغمه‌ای آرامش‌بخش از دل جنگل برمی‌خیزد و روح را تازه می‌کند. اینجا، هوا چنان مطبوع است که هر نفس، عطر گیاهان دارویی و رزهای وحشی را به جان می‌نشاند؛ جایی که باد ملایم، برگ‌های توسکا و ممرز را به رقص درمی‌آورد و پرندگان آوازخوان، سمفونی طبیعت را کامل می‌کنند.

کندلوس، با پیشینه‌ای هزاران ساله – از هزاره سوم پیش از میلاد تا دوران زرتشتی و مانوی – همچون کتابی باز از تمدن‌های ایران است. قبور باستانی، ظروف سفالی کهن و اشیایی که از خاک برکشیده شده‌اند، حکایت از زندگی‌ای پررونق در دل این کوهستان دارند. ناصرالدین شاه قاجار در سفرنامه‌هایش از این سرزمین یاد کرده و نقاش نامی کمال‌الملک، تابلویی دل‌انگیز از آن کشیده که امروز در کاخ‌موزه صاحبقرانیه آرمیده است.

این دهکده، از چهار محله کوچک – پیده، گیل‌کلا، میرکلا و خود کندلوس – تشکیل شده و هر گوشه‌اش، داستانی از استقامت و زیبایی دارد. بافت تاریخی‌اش، با خانه‌های گلی و چوبی، دست‌نخورده مانده و موزه مردم‌شناسی‌اش، همچون گنجینه‌ای جادویی، لباس‌های سنتی، ابزارهای قدیمی و صنایع دستی را به نمایش گذاشته: جاجیم‌های رنگارنگ، ایزارهای پشمی چارخانه، جوراب‌بافی‌های ظریف و نمدمالی‌های گرم.

موزه گیاهان دارویی نیز، با کشت ژنتیک‌های ارزشمند و تولید روغن‌های معطر، نه تنها منبع درآمدی پایدار برای اهالی، بلکه پلی به سوی طبیعت‌درمانی است – جایی که هر برگ، درمانی برای جسم و روح دارد.

مردم کندلوس، این فرزندان اصیل طبری که به گویش کجوری سخن می‌گویند، نماد مهمان‌نوازی و تلاشگری‌اند. آن‌ها که به موسیقی نی هفت‌بند، دهل و سرنا (پسپسی چوبی شمشاد) جان می‌دهند، با لبخندی گرم، چای دم‌کرده با عسل محلی و نان تازه‌گوار را پیش پای مهمان می‌گذارند. هیچ تکدی‌گری در این دیار نیست؛ همه از دل زمین سبز می‌کارند، از شیر گاوها دوش می‌گیرند و با دستان هنرمند، زیبایی می‌آفرینند. زنان کندلوسی، با بلوزهای پشمی گل‌دار، جاجیم می‌بافند و سبزی‌های تازه می‌کارند، در حالی که مردان، هیزم می‌شکنند و داستان‌های کهن را زیر آسمان ستاره‌باران روایت می‌کنند.

اکنون، در مهر ۱۴۰۴، کندلوس به اوج افتخار رسیده؛ ثبت جهانی به عنوان یکی از بهترین روستاهای گردشگری جهان توسط سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در کنار سهیلی قشم و شفیع‌آباد کرمان.

این دستاورد، نه تنها افتخاری برای مازندران، بلکه نمادی از گردشگری پایدار و جامعه‌محور است – جایی که فرهنگ، طبیعت و علم دست در دست هم، الگویی برای جهان می‌سازند.

وزیر میراث فرهنگی، سیدرضا صالحی‌امیری، آن را نقطه عطفی در معرفی ایران خوانده و فرماندار نوشهر، شاهرخ جهانشاهی، از توسعه زیرساخت‌ها برای جلب گردشگران جهانی سخن می‌گوید.

برای رسیدن به این بهشت، از جاده چالوس، پس از مرزن‌آباد و طی ۴۲ کیلومتر مسیر سرسبز (از پل دوآب تا هنی‌سک و سپس کندلوس)، به آن خواهید رسید – مسیری که خود، سفری است به سوی آرامش.

کندلوس دعوتی است از طبیعت به روح خسته‌مان؛ جایی که زمان می‌ایستد، قلب‌ها جوان می‌شود و هر لحظه، داستانی دل‌انگیز.