یک اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه تهران معتقد است که علیرغم وجود ظرفیت‌ها و ایده‌های خوب، گردشگری ایران از امکانات و زیرساخت‌های اولیه برای جذب گردشگر خارجی محروم است.
دکتر بهمن آرمان در گفت‌وگو با «سفر امروز» ارزآوری و ایجاد اشتغال در سطح گسترده را از مهم‌ترین دستاوردهای صنعت گردشگری برشمرد و گفت: باید در نظر داشته باشیم که برای گسترش توریسم در هر کشوری باید شرایط آن کشور و نیازهای اولیه و اساسی آن در نظر گرفته شود. در اغلب کشورها برای توریست خارجی امتیازهایی در نظر می‌گیرند که در حکم مشوق است و انگیزه سفر به آن کشورها را بالا می‌برد؛ اما روشی که در یک کشور به کار بسته می‌شود و نتیجه می‌دهد، در کشوری دیگر لزوما جواب نخواهد داد.
معاون پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص مناقشه دریافت ریال یا دلار از گردشگران خارجی در ایران نیز عنوان کرد: بگذارید مثالی برای شما بزنم. در سفری که چند سال به ایتالیا داشتم، دیدم حمل و نقل برای توریست‌های خارجی رایگان است؛ اما آیا چنین چیزی در ایران امکان‌پذیر است؟ در کشوری که قدرت خرید مردم به دلایل مختلف پایین آمده، طبعا باید درآمدهای کشور بیشتر شود. اخیرا شنیده‌ام با توجه به نوسانات ارزی هتل‌ها دنبال این هستند که از گردشگران خارجی به جای ریال ارز دریافت کنند و در واقع نرخ ریالی برای گردشگران داخلی باشد و نرخ دلاری برای گردشگران خارجی. می‌توان درک کرد که آن‌ها می‌خواهند با این کار کاهش ارزش پول ملی را در صنعت خودشان کمی جبران کنند وتا خدمات‌شان برای خارجی‌ها این‌قدر ارزان نباشد. به هر حال این هم ایده‌ای است که در نظر گرفته شده است.
این دانش‌آموخته دکترای اقتصاد با بیان اینکه ما از نظر زیر ساخت‌های گردشگری خیلی ضعیف هستیم، افزود: در زمینه حمل‌ونقل و جاده‌ها فقیریم. جدای از اینکه خطوط هوایی ما مدام مورد انتقاد فعالان گردشگری است، ما دارای قطارهای تندرو نیستیم؛ آزادراه‌ها و جاده‌های ما ایمن نیستند و هنوز در جاده هایی تردد می‌کنیم که برای اتومبیل‌های ۱۲۰ سال پیش ساخته شده‌اند. آزادراه هم به اندازه کافی نداریم و مجموع این دلایل سبب می‌شود که در جذب توریست مشکل داشته باشم.
او به طرحی اشاره کرد که بر اساس آن ترانزیت کالا از طریق بندر امام خمینی به مرز بازرگان می‌رود و به شبکه آزادراهی اروپا وصل شود و در این باره توضیح داد: این طرح اگر درست اجرا شود، بسیار برای کشور درآمدزا خواهد بود. جدای از درآمدزایی این طرح از طریق ترانزیت کالا، جنبه‌های تفریحی و توریستی بسیار خوبی به طور بالقوه در آن وجود دارد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای آن، فرصتی است که برای تفریح هموطنان جنوبی ما به وجود می‌آورد. مردمی که از گرمای جنوب آسیب می‌بینند، در فصل گرما می‌توانند به راحتی خودشان را به مناطقی مانند کردستان یا مناطق مرتفع لرستان، آذربایجان‌های غربی و شرقی برسانند و از هوای مطبوع آنجا استفاده کنند. یا مثلا تصور کنید کردستان را به آزاد راه تهران – همدان وصل کنند؛ آن‌وقت بسیاری از مردم به جای شمال به کردستان می‌روند و دیگر در ترافیک جاده کندوان گیر نمی‌افتند. متاسفانه در دهه‌های گذشته برای ساخت آزادراه‌ها در کشور کار زیادی صورت نگرفته است.
این اقتصاددان ساخت هتل‌های جدید طبق استانداردهای جهانی را ضرورتی دانست که باید برای جذب گردشگر خارجی به آن توجه شود. دکتر آرمان در این باره گفت: بسیاری از هتل‌های ما چند دهه پیش و با استانداردهای آن زمان ساخته شدند. جا دارد برای جذب توریست خارجی شرایط را برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تر در این زمینه فراهم کنیم. آمادگی برای سرمایه‌گذاری گذاری اعم از خارجی و داخلی برای ساخت هتل در ایران وجود دارد؛ منتها ملاحظاتی دارد که مهم‌ترین آن‌ها ایجاد امنیت خاطر برای سرمایه‌گذار است. جای خالی هتل‌های جدید و طبق استاندارد جهانی در کشور کاملا محسوس است. برای اینکه ما بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کنیم باید امکانات لازم را فراهم کنیم و این یک امر بدیهی است.
این استاد اقتصاد دانشگاه یادآور شد که در حوزه حمل و نقل و جاده‌ها هم شرایط مشابه است و افزود: آزادراهی بین شیراز و اصفهان چند بار توسط رئیس جمهور افتتاح شده در حالی که ۱۴۰ کیلومتر آن که در اصفهان قراردارد اصلا کلید نخورده و یک کیلومتر آن هم اجرا نشده است! در بخشی هم که ساخته شده، فقط یک مرکز تفریحی و یک پمپ بنزین وجود دارد، آن هم در یک طرف آزادراه و در طرف دیگر اصلا نیست. تصور کنید توریست خارجی وارد این آزادراه بشود و ببیند کیلومترها حتی یک توقفگاه هم نیست که امکان استراحت او را فراهم کند! این موضوعات بسیار مهم است و باید به آن‌ها توجه شود.
او عدم دسترسی بنادر جنوبی به مرکز فلات ایران را معضل غیرقابل‌چشم‌پوشی حمل و نقل کشور دانست و گفت: بنادر جنوب ایران، چه بندر بوشهر، چه بندر امام خمینی، چه بندر خرمشهر و چه بندر بندرعباس به فلات مرکزی ایران وصل نیستند. علاوه بر این، در زمینه حمل‌ونقل ریلی ما یک مشکل اساسی داریم و آن این است که راه آهن‌هایی که ساخته می‌شوند، راه آهن‌های یک خطه هستند که در دنیا منسوخ شده‌اند. ریل‌هایی که شرکت ذوب آهن تولید می‌کند، حداکثر سرعت ۱۶۵ کیلومتر را تحمل می‌کند و میانگین سرعت قطارها ۱۰۵ تا ۱۱۰ کیلومتر است؛ در حالی‌که در جهان امروز برای قطارها حتی واگن خواب ساخته نمی‌شود چون سرعت آن‌قدر بالاست که نیازی نیست مسافر در قطار بخوابد. این‌ها و مسایل بسیار مهم دیگری مانند این‌ها وجود دارد که اگر می‌خواهیم صنعت گردشگری کشور پیشرفت کند، باید به آن‌ها توجه داشته باشیم.
