محمد پناهی: یکی از ارکان مهم توسعه متوازن، شهر گردشگری است که نقش مهمی در توسعه پایدار گردشگری شهری و اقتصاد جوامع محلی دارد. گردشگری شهری می‌تواند به عنوان یک پیشران قوی توسعه پایدار عمل کند. بی‌شک تمرکز بر گردشگری تخصصی و ترکیبی شهری به ویژه گردشگری سلامت شهری می تواند سبب حرکت پرشتاب در جهت توسعه خدمات بهداشتی و درمانی، بازاریابی و برندسازی شهر گردشگری، ترویج و نهادینه کردن سبک زندگی سالم، ایجاد اشتغال ورونق اقتصادی در جوامع محلی شهری، توسعه زیر ساخت‌های گردشگری و رونق اقتصاد گردشگری شهری گردد.
مزایای خرد و کلان گردشگری سلامت شهری
گردشگری سلامت شهری، می‌تواند به عنوان یکی از محورهای توسعه اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان، سبب ارتقاء امکانات و خدمات شهری عمل کند. همکاری بین نهادهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه محلی شهری و درک اهمیت توجه به مقوله گردشکری وشاخه های تخصصی آن، کلید موفقیت جهت رسیدن به اهداف توسعه پایدار شهر گردشگری می باشد.
دستاوردهای گردشگری شهری
۱- مزایای کلان:
گردشگری سلامت شهری به معنای جذب گردشگران برای دریافت خدمات درمانی، تندرستی، سلامت در مراکز درمانی وتندرستی شهرهای گردشگری است. این نوع گردشگری نقش مهمی در رشد و توسعه پایدار شهری بویژه شهرهای مدرن وهوشمند گردشگری وهمچنین اقتصاد جوامع محلی شهری دارد.
الف) کاهش وابستگی به محدودیت‌ها وکاستی‌های طبیعی وطبیعت‌گردی با تمرکز بر گردشگری سلامت شهری: شهرها می‌توانند تنوع فعالیت‌های گردشگری خود را افزایش دهند (توسعه گردشگری ترکیبی) و کاستی ها ومحدودیت های جاذبه‌های طبیعی یا کمبود سایر جاذبه های گردشگری را جبران نموده ویا جاذبه های دیگر گردشگری را کامل کنند.
ب) وجود و توسعه مراکز تخصصی درمانی و تندرستی پیشرفته بسترساز برندینگ شهرهای گردشگری: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و تندرستی معتبر در شهرهای گردشگری، نام و شهرت آن‌ها را جهانی می‌کند و این قبیل شهرها را به عنوان مقصد گردشگری سلامت مطرح می‌سازد.
ج) امکان ترویج ونهادینه کردن سبک زندگی سالم (الزام مهم توسعه پایدار گردشگری سلامت محورشهری): برگزاری برنامه‌ها و رویدادهای سلامت محور، سمینارها، کارگاه‌های آموزشی در شهرهای گردشگری، برای جلب توجه گردشگران، سطح آگاهی‌های عمومی را بالا می‌برند. وبه اهداف متعالی آرمان شهر سالم کمک می کند.
۲- اثرات مثبت اقتصادی و ارتقاء رفاه جوامع محلی:
توسعه گردشگری سلامت در شهرهای بزرگ بویژه در جوامع محلی شهر، منجر به مزایای اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی می‌شود:
الف) ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم: به عنوان مثال، پزشکان، پرستاران، مدیران مراکز درمانی، کارمندان هتل‌ها، رانندگان تاکسی و کارمندان رستوران‌ها، مراکز خرید، فروشگاه های تجهیزات پزشکی از جمله افرادی هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از این صنعت بهره‌مند می‌شوند.
ب) رونق کسب‌وکارهای کوچک و متوسط:* رستوران‌ها، فروشگاه‌ها، شرکت‌های حمل‌ونقل، مراکز تفریحی و فرهنگی موزه ها و مراکز تندرستی اسپاها که در مجاورت مراکز درمانی قرار دارند، به عنوان کسب وکارهای متوسط وکوچک نقش پر رنگی در توسعه کسب وکارهای محلی دارند.
چ) افزایش درآمد عمومی و مالیات‌ها:* گردشگران سلامت هزینه زیادی در حوزه‌های درمان، اقامت و تفریح می‌کنند که این درآمدها در توسعه شهری و توسعه زیرساختهای گردشگری هزینه می‌شود.
د) بهبود زیرساخت‌ها و امکانات شهری:** در فرآیند توسعه گردشگری سلامت، نیاز بهبود و توسعه زیرساخت‌هایی مانند حمل‌ونقل، فضای سبز، خدمات عمومی و ارتباطات است که به نفع همه جوامع شهری است.
۳– مزایای بلندمدت و جامع:
الف: ایجاد برند “شهر گردشگری: شهرهایی که در حوزه گردشگری سلامت قوی عمل می‌کنند، می‌توانند برندسازی جهانی و جذب گردشگر در حوزه‌های دیگر را نیز تجربه کنند.
ب: پایداری اقتصادی و اجتماعی: توسعه گردشگری سلامت می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار شهرهای گردشگری کمک کند، ضمن اینکه به ارتقاء سطح سلامت و رفاه شهروندان نیز کمک می‌کند.
ج: توسعه دیپلماسی سلامت، تبادل فرهنگی: حضور گردشگران و بیماران بین‌المللی، فرصتی برای آشنایی و تبادل فرهنگی (دیپلماسی سلامت) است که می‌تواند، همبستگی درون شهری را تقویت کند.
د: کمک به تقویت کیفیت سبک زندگی جوامع محلی شهری: با توسعه گردشگری سلامت به‌ویژه استفاده از ظرفیت طب بومی و آلترنیتیو (طب جایگزین و مکمل) میتوان به ارتقاء سبک زندگی شهری کمک کرد.
ه: کاهش آسیب های اجتماعی و افزایش رفاه فردی و اجتماعی: به‌طور حتم با مدیریت هدشمند و بهره روی و توسعه زیرساختهای شهری و رفاهی و آموزش شهروندی و افزایش کسب وکار گردشگری و آگاهی بخشی عمومی و فرهنگ تولید ثروت وکار آفرینی به کاهش آسیب های اجتماعی و فردی کمک شایانی خواهد کرد.
* مدرس و رییس کمیته گردشگری سلامت انجمن متخصصان گردشگری ایران
