صنعت گردشگری ایران این روزها حال و روز چندان خوشی ندارد. تعداد پایین گردشگران ورودی به ایران زیر سایه تحریم و تنش، گردشگری ورودی ایران را از رونق انداخته است. در حوزه گردشگری داخلی هم مشکلات معیشتی و پایین آمدن توان اقتصادی بخش بزرگی از مردم در عمل موجب حذف ناخواسته سفر از سبد خانوار ایرانی شده است. عاملی که دبیر و عضو هیات مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران ایران آن را مهم‌ترین دلیل کم‌رونق شدن گردشگری داخلی می‌داند. کامیار اسکندریون در گفت و گو با «سفر امروز» به چالش‌های پیشِ روی گردشگری از جمله هزینه‌های بالای نگهداری واحدهای اقامتی اشاره کرد و از اثرگذاری متقابل دو حوزه گردشگری و دیپلماسی بر یکدیگر گفت.
وضعیت امروز بازار گردشگری ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید و مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری شرایط کنونی در بخش سفر و گردشگری را چه می‌دانید؟
وضعیت باتوجه به فصل متغیر است؛ الان در جنوب کشور شاید افزایش گردشگر ورودی داشته باشیم اما در شمال کشور و مرکز وضعیت مطلوبی نیست. عموما علت کاهش سفرهای داخلی به توان اقتصادی مردم برمی‌گردد و این‌که نمی‌توانند سفر بروند. باتوجه به هزینه بالای واحدهای اقامتی در زمینه نگهداری و خرید و مواردی نظیر حقوق و دستمزد کارکنان، نرخ تمام‌شده واحد اقامتی خیلی گران است. در نتیجه این شرایط، امروز واحدهای اقامتی و هتل‌های کشور با کمترین سود و گاه باتوجه به بالا بودن هزینه‌ها بدون سود خدمت ارایه می‌دهند. به این ترتیب این بخش از صنعت آسیب می‌بیند و با این شرایط روز به روز شاهد افت کیفیت خدمات خواهیم بود. چراکه یک واحد اقامتی یا هتل باید ابتدا درآمد کسب کند تا بتواند خودش را سرپا نگه دارد و خدمات خود را به‌روز رسانی کند؛ اما عملا مدتی است که این اتفاق نمی‌افتد.
معاون راهبردی رییس جمهور گفته است همانگونه که دیپلماسی می‌تواند زمینه‌ساز بهبود وضعیت گردشگری کشور باشد، گردشگری هم می‌تواند روابط دیپلماتیک را بهبود ببخشد. یعنی حضور گردشگر در ایران می‌تواند موجب تغییر نگاه‌ها در خصوص ایران و رفع ایران‌هراسی شود. نظر شما در این خصوص چیست و از نگاه شما گردشگری تا چه اندازه می‌تواند موجب بهبود دیپلماسی شود و تا چه حد دولت باید به این مساله توجه داشته باشد؟
صد درصد موافق تاثیر دو سویه دیپلماسی و گردشگری هستم. گردشگری ابزار صلح میان ملت‌ها است. یادم هست که یک سالی همین موضوع شعار سازمان جهانی گردشگری هم بود. آمدن گردشگر خارجی به ایران و سفر گردشگر ایرانی به خارج، پایه‌های صلح را تقویت می‌کند. در تمام این سال‌ها بیشترین تاثیر را گردشگری بر دیپلماسی گذاشته است و به نظرم این دو برای صلح و دوستی، مکمل یکدیگر هستند و طبعا این روابط متقابل برای مقابله با ایران‌هراسی هم موثر است.
در خصوص رفع ایران‌هراسی هم باید بگویم که در خارج از کشور تبلیغاتی انجام می‌شود و در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنیم اما آنچه که به عینه یک گردشگر خارجی بخواهد لمس کند و تاثیری ۱۰۰ در صدی روی او داشته باشد، سفر به ایران است. یعنی گردشگر خارجی باید ببیند تبلیغاتی که در خارج از کشور از سوی برخی رسانه‌ها می‌شود، صحیح نیست. تا زمانی که گردشگر خارجی این موارد را نبیند، واقعیت شرایط امروز ایران را درک نمی‌کند و ممکن است همچنان تحت تاثیر تبلیغات منفی علیه کشورمان باشد. در این سال‌ها شاهد آن بوده‌ام که گردشگرانی که به ایران آمده و از نزدیک شرایط را دیده‌اند، پذیرفته‌اند. به نظرم این حضور گردشگر خارجی خیلی مثبت‌تر از آن است که هزینه تبلیغات کنیم. باید بستری فراهم کنیم که گردشگران سراسر دنیا به ایران بیایند و از نزدیک شرایط را ببینند. به هر حال این‌ها به کشورشان بازگشته و برای ایران تبلیغ مثبت می‌کنند. بنابراین من با هر دو سوی فرمایش آقای ظریف موافق هستم.
به تازگی آمار گردشگری ترکیه در سال ۲۰۲۴ اعلام و مشخص شد که این کشور ۶۱ میلیارد دلار یعنی چیزی حدود دو برابر درآمد نفتی ایران از محل گردشگری درآمد داشته است. کشور قطر هم با وجود وسعت ناچیزش توانسته میزبان حدود ۵ میلیون گردشگر خارجی باشد. در عربستان هم شاهد اجرای پروژه بلندپروازانه «نئوم» هستیم و امارات متحده عربی هم دستاوردهای مثبتی در حوزه درآمدزایی از محل گردشگری داشته. جایگاه ایران را در این رقابت منطقه‌ای چگونه می‌بینید؟
ایران متاثر از بیعضی مسایل سیاسی بین کشورهای منطقه رتبه خوبی در حوزه گردشگری ندارد و در این شرایط گردشگری کشور قابل مقایسه با ترکیه و امارات متحده عربی نیست. به هر حال سیاست‌های کشور به این شکل تبیین شده و دارد اعمال می‌شود. امیدوارم که به نقطه‌ای برسیم که شرایط برای رونق گردشگری مهیا شود. گردشگری ترکیه در این شرایط نابسمان اقتصادی به این آمار دست پیدا کرده که به نظرم فوق‌العاده است. در نهایت باید بگویماگر بتوانیم آرام‌آرام به سمت رونق گردشگری پیش برویم برای اقتصادمان خیلی مفید خواهد بود. شاید نتوانیم در یک یا دو سال به شرایط مشابه دست پیدا کنیم اما به هر حال باید کار را از یک جایی شروع کرد.
