در شرایطی که صنعت گردشگری در جهان در حال خروج از رکود ناشی از همه‌گیری کرونا است و کشورهای خاورمیانه نیز رشد خوبی در این مدت داشته‌اند اما باتوجه به تحریم‌های بین‌المللی و تنش‌های روابط خارجی، بازار گردشگری ورودی به ایران چندان مطلوب نیست.
باتوجه به در پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری، فعالان گردشگری ایران امیدوار هستند با روی کار آمدن دولت جدید قفل روابط خارجی ایران باز شده و زمینه ورود گردشگران بین‌المللی به کشور فراهم شود.
برای اطلاع از وضعیت کنونی صنعت توریسم ایران و نیز با هدف روشن شدن توقعات فعالان گردشگری از دولت چهاردهم به سراغ کریم بیگی رییس جامعه هتلداران استان اصفهان رفتیم.
وی که نائب رییس کمیسیون گردشگری استان اصفهان و عضو هیات مدیره جامعه هتلداران ایران نیز بوده، معتقد است که بهبود روابط خارجی، ایجاد شبکه تلویزیونی اختصاصی برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری کشور و بهبود وضعیت پروازهای داخلی از جمله مهمترین اقداماتی است که دولت چهاردهم برای بازگرداندن رونق به بازار گردشگری ایران باید طرف توجه قرار دهد.
مشروح مصاحبه «سفر امروز» با کریم‌بیگی مدیر گروه هتل‌های آسمان و عضو هیات مدیره جامعه هتلداران ایران در پی می‌آید.
باتوجه به اینکه فقط چند روز دیگر تا انتخاب دولت چهاردهم باقی است، درخواست و مطالبه شما به عنوان یکی از فعالان گردشگری از رییس جمهور آتی چیست و فکر می‌کنید برای بهبود جذب گردشگران بین‌المللی به کشور چه اقداماتی باید در دستور کار دولت گیرد؟
به نظرم در مرحله نخست روابط بین‌المللی کشور باید بهبود پیدا کند و لازم است که برای توریسم و جذب گردشگران خارجی، روابط بین‌المللی مطلوبی با سایر کشورها داشته باشیم؛ چنانچه غیر از این باشد اما اینکه گردشگر ایران را به عنوان مقصد خود انتخاب کند، ناممکن است.
درواقع تا زمانی که دولت‌ها بایکدیگرتعامل مثبت نداشته و حسن روابط بین آنها برقرار نباشد، طبیعتا اتباع کشورهای گردشگرفرست رغبتی برای سفر به کشور میزبان نخواهند داشت.
در مرحله بعد باید توجه داشت که ایجاد خط هوایی و داشتن تعداد کافی پروازها، مشروط به وجود روابط حسنه بین کشورها است و اگر این موضوع برقرار نباشد، اساس کار جذب گردشگر به مشکل بر می‌خورد.
اگر بخواهیم وضعیت ورود گردشگر به ایران در شرایط پس از امضای برجام را با شرایط امروز مقایسه کنیم، وضعیت کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید و میزان ورود گردشگران خارجی به اصفهان که یکی از برندهای گردشگری ایران به شمار می‌رود، در شرایط کنونی به چه شکل است؟
در گذشته ایران در حوزه گردشگری بین‌المللی جایگاه بسیار خوبی داشت و ماه‌هایی می شد که ظرفیت کل اصفهان به سبب حضور گردشگران بین‌المللی و خصوصا اروپایی‌ها پر می‌شد. متاسفانه در شرایط کنونی اما به دلیل بحث تحریم‌ها و وضعیت روابط بین‌المللی ایران، واقعا از بحث گردشگران بین‌المللی محروم شده‌ایم.
به سسب همین شرایط درواقع از درآمد بسیار بالایی که مربوط به بحث حمل و نقل و گردشگری و درآمدهای جانبی آن نظیر فروش صنایع دستی محروم مانده‌ایم.
در نظر داشته باشید وقتی که گردشگران بین‌المللی به شهری مثل اصفهان که پایتخت صنایع دستی ایران است بیایند، امکان فروش محصولات هنرهای سنتی فراهم می‌شود. در شرایط فعلی اما از این بخش محروم هستیم و صنایع دستی اصفهان با وجود ثبت بسیاری از آثارش در یونسکو دارد به ورطه نابودی می‌رود. درواقع زمانی که خریداری وجود نداشته باشد صنایع دستی کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود و استادکاران هم به سمت کار در مشاغل دیگر می‌روند و همچمنین نسل‌های بعد هم به سراغ تولید صنایع دستی نخواهند رفت. این یک ضربه جبران ناپذیر است و اگر ما به فکر گردشگری نباشیم این اتفاقات ناخوشایند حادث می‌شود.
مضاف بر این سرمایه‌گذاری‌هایی که در حال حاضر در بخش‌های مختلف گردشگری وجود دارد وقتی که بازار رامد باشد، به‌روز نمی‌شود و سرمایه‌های قبلی نیز به مرور کهنه شده و از رده خارج می‌شوند. بنابراین اگر به موقع به فکر بهبود وضعیت جذب گردشگر ورودی نیفتیم، ضربه بسیار سنگینی می‌خوریم؛ به نظرم هم‌اکنون زمان آن است که یک شوک به گردشگری ایران بدهیم.
به مسایل و مشکلات مربوط به توریسم ورودی اشاره داشتید اما آنطور که از صحبت‌های فعالان گردشگری بر می‌آید وضعیت گردشگری داخلی ایران نیز چندان مطلوب نیست. وضعیت گردشگری داخلی کشور را چگونه می‌بینید و به نظرتان برای بهبود این وضعیت دولت چهاردهم باید چه اقداماتی را مد نظر داشته باشد؟
در بحث گردشگری داخلی وضعیت خوبی نداریم. به نظرم یکی از اقدامات مهمی که دولت آتی باید به آن توجه کند این است که یک شبکه اختصاصی تلویزیونی برای گردشگری ایجاد کند. تولید محتوای آن را نیز می‌توانند به عهده استان‌ها بگذارند و محتواهایی که از جاذبه‌های کشور تولید می‌شود را در معرض دید افکار عمومی قرار دهد و از این طریق مردم خودمان را با آثار تاریخی، جاذبه‌های گردشگری و فضاهای تفریحی ایران آشنا کند و مردم به سفر و گردشگری تشویق شوند.
برای تامین هزینه‌های شبکه نیز می‌توان از تبلیغات بهره برد و صنوف مرتبط مثل هتل‌ها، مراکز تفریحی و مراکز اقامتی، مطمئنا در این شبکه تبلیغ خواهند کرد. از سوی دیگر استان‌ها هم از این طریق جاذبه‌های خود را معرفی کرده و در اختیار شبکه قرار خواهند داد. به نظرم ایجاد یک چنین شبکه‌ای می‌تواند یک جرقه بسیار بزرگی را در بحث گردشگری داخلی ایجاد کند و اگر در شرایط کنونی از گردشگر خارجی محروم هستیم، لااقل باید به گردشگری داخلی بیشتر فکر کنیم.
یکی از مشکلات که همواره گریبانگیر گردشگری ایران بوده، مساله کمبود پروازهای داخلی است؛ همین چالش در مواردی باعث می‌شود گردشگران خارجی که به ایران می‌آیند بعضا نتوانند در مدت محدود اقامت خود از شهرهای مورد نظرشان بازدید کنند و در نهایت به اجبار قید سفر به برخی از مقاصد را می‌زنند. وضعیت پروازهای داخلی را چگونه می‌بینید و فکر می‌کنید برای حل این مشکل در کوتاه‌مدت چه اقداماتی باید طرف توجه قرار گیرد؟
در بخش ایرلاین و پروازهای داخلی نیازمند تقویت هستیم. شاید لازم باشد که سخت‌گیری‌ها برای تعیین نرخ کاهش یابد، به هر حال هزینه‌های شرکت‌های هواپیمایی به دلار است و باید عرضه و تقاضا نرخ پروازها را تعیین کند. شنیده‌ام که اخیرا دیوان عدالت اداری نیز حکم به نفع شرکت‌های هواپیمایی داده و به این ترتیب آنها می‌توانند متناسب با عرضه و تقاضا، نرخ خود را تعیین کنند.
مجموع مواردی که ذکر شد می‌تواند از جمله زمینه‌هایی باشد که گردشگری داخلی را رونق دهد و از این رکودی که واقعا صنعت گردشگری را به نابودی‌می‌کشاند، نجات دهد.
به عنوان پرسش آخر، مهمترین انتظارات فعالان گردشگری از دولت چهاردهم را چه می‌دانید و فکر می‌کنید دولت آتی باید برای سر و سامان دادن به وضعیت صنعت توریسم ایران چه مواردی را در نظر داشته باشد؟
توقعی که فعالان گردشگری الان از هر دولتی که بیاید و در مسند کار قرار گیرد دارند، این است که دولت به گردشگری یک نگاه خاص و ویژه داشته باشد چرا که این صنعت گویا و راوی تمدن و تاریخ ایران است و هیچ‌گونه ضرر و زیانی نیز به محیط زیست و معادن نزده و موجب خروج چیزی از کشور هم نمی‌شود.
از سوی دیگر وقتی گردشگران بین‌المللی به ایران بیایند، پس از بازگشت مبلغ کشورمان شده و فرهنگ ایران را در دنیا معرفی می‌کنند. درواقع این گردشگران وقتی به کشورشان بازگردند از آرامش و امنیتی که در ایران وجود دارد صحبت کرده و مبلغ ما می‌شوند.
معتقدم که بهبود جذب گردشگران خارجی به ایران ثمرات بسیار زیادی داشته و توسعه توریسم در هر بخشی که در نظر بگیرید از ایجاد اشتغال گرفته تا حمل و نقل و صنایع دستی اثرگذاری مثبت دارد.
بر همین اساس نیاز است که دولت آتی نگاه خاص و ویژه‌ای به گردشگری داشته باشد و برای مراکز اقامتی مثل هتل‌ها هزینه حامل‌های انرژی را با نرخ ویژه‌ای ببینند.
باتوجه به شرایط خاص کنونی فعالان گردشگری، همچنین لازم است که مساله معافیت‌های مالیاتی نیز دیده شود و در مجموع شرایط باید به گونه‌ای باشد که گردشگری کشور با دیدگاه خاص و ویژه مورد توجه دولت آینده قرار گیرد.
