ایران به عنوان یکی از ۱۰ کشوری که بیشترین آثار ثبت شده در فهرست یونسکو را داشته و نیز به سبب چند اقلیمی و -به اصطلاح- چهرفصل بودن، از کشورهایی است که ظرفیتهای بالایی در حوزه گردشگری دارد. در سالهای گذشته اما مساله ایرانهراسی، تنشهای منطقهای و مناقشات بر سر پرونده هستهای ایران و تحریمهای ناشی از آن، مانع جذب گرشگران بینالمللی به کشور شد. طبعا حوزههای که نخستین ارتباط را با گردشگری ورودی دارد، تورگردانی است. بیشک روایت تورگردانها از رکود کارشان در سالهای گذشته به عنوان کسانی که بخشی از کارشان گردشگری ورودی و به اصطلاح متداول incoming tour است، شنیدنی است. ابراهیم پورفرج، رئیس پیشین جامعه حرفهای تورگردانان ایران در گفتوگو با «سفر امروز» دلایل این رکود را تشریح کرد. او معتقد است که برای برونرفت از وضغ موجود، ترمیم دیپلماسی گردشگری ضرورت دارد و باید از مسعود پزشکیان برای تحقق وعدههایش در زمینه تعامل بینالمللی حمایت شود. پورفرج که نزدیک به چهار دهه از آغاز به کارش در حوزه تورگردانی میگذرد، سال گذشته، خودخواسته از داوطلب شدن در هیات رئیسه جامعه تورگردانان کناره گرفت؛ اما تجربه و مشورتهای او برای همکارانش نه تنها در جامعه توگردانان بلکه سایر حوزهها و تشکلها کماکان راهگشاست
او معتقد است مجموعهای از عوامل چنان منجر به ایرانهراسی شده که خارجی گردشگران بعضی از کشورها حتی به رایگان هم تمایلی به حضور در ایران ندارند. گفتوگوی «سفر امروز» را با این صاحبنظر و پیشکسوت صنعت گردشگری بخوانید.
***
در چند سال گذشته مجموعهای ازز عوامل از جمله تنشهای منطقهای گردشگری ایران را با رکورد مواجه کرد. در حال حاضر وضعیت گردشگری ورودی به کشور چگونه است و تورگردانها با چه شرایطی مواجه هستند؟
باید اذعان کنم که پنج سال است هیچ گردشگر خارجی به ایران وارد نمیشود. ما به عنوان تورگردان، حتی وقتی برای حضور رایگان نیز دعوت میکنیم، به ایران نمیآیند. علتش هم این است که از ایران میترسند. متاسفانه مساله ایرانهراسی در دنیا شایع شده! تاثیر بسیار بدی هم گذاشته و عملا گردشگری را از پنج سال پیش به اینسو تعطیل کرده است.۰ شرکتهای بزرگ داخلی در حوزه تورگردانی دارند تعطیل میشوند. شرکتهایی که زمانی بین ۴۰ تا ۷۰ کارمند داشتند، حالا دو یا سه کارمند دارند و عملا کسب و کارشان در آستانه تعطیلی است.
فکر میکنید چرا اینطور شد؟ مهمترین دلایل اینکه گردشگران غربی تمایلی به حضور در ایران ندارند، به نظر شما چیست؟
به هر روی برخی رفتارها و شعارها، نتیجه منفی در جهان میگذارد و نتیجهاش میشود چیزی که امروز میبینیم؛ یعنی غالب شدن ایرانهراسی دردنیا! به همین دلیل مدیران آژانسهای خارجی تمایلی به برگزاری تور به سوی ایران نشان نمیدهند.
در این شرایط تصور میکنید آمدن دولت جدید و وزیر شدن صالحی امیری چقدر تواند گره کور صنعت گردشگری ایران را باز کرده و موجب بهبود شرایط شود؟
آقای صالحی امیری زمانی میتواند در حوزه گردشگری تلاشهای نتیجهبخش داشته باشد که مردم دنیا تمایل به حضور در ایران داشته باشند. وگرنه تفاوتی نمیکند چه کسی بر مسند وزارت گردشگری بنشیند. تا مسایل ما با دنیا حل نشود، هرکسی هم که وزیر باشد، کاری از دستش بر نمیآید. من از سال ۱۳۶۸ کارم این بوده که از نقاط مختلف دنیا تور به ایران بیاورم. در این پنج سال دوره متفاوتی را تجربه کردیم. جو موجود در دنیا برای ما مطلوب نیست و باید به فکر ترمیم وضعیتمان در سطح بینالمللی باشیم.
باتوجه به تجربه زیادی که در حوزه تورگردانی دارید، فکر میکنید راهکار عبور از شرایط فعلی و رفع ایرانهراسی بهخ طور مشخص چیست؟
به عنوان کسی که سالها است با مردم، گردشگران و پژوهشگران دانشگاههای مختلف در ارتباطم، عرض میکنم که عبور از این وضعیت یک راه بیشتر ندارد و آن اینکه اجازه بدهند ایدهها، برنامهها و وعدههای آقای پزشکیان اجرایی شود. میدانیم عدهای هستند که گویا منافعشان در تحریم است و از اینکه تحریم وجود داشته باشد و ارتباط ایران قطع شود، منفعت میبرند. نباید بگذارند این افراد مانع پیاده شدن برنامههایی شوند که پزشکیان دارد و میتواند با آنها کشور را از وضعیت کنونی خارج کند. اگر این ایدهها و برنامهها عملی شود، طبعا گردشگری هم از بحرانی که داشته بیرون خواهد آمد. به هر حال امیدواریم شرایطی فراهم شود که در سایه آرامش و تعاملی که ایران با جهان دارد، صنعت گردشگری بتواند از فرصتها و ظرفیتهای موجود در کشور برای توسعه بهره ببرد. آنوقت حتما اقتصاد کشور و مردم هم از توانمندیهای این صنعت بهرهمند خواهند شد.