با بروز سانحه‌ای که در روز پایانی اردیهشت برای رئیس جمهور و هیات همراه پیش آمد، دولت سیزدهم هنوز به سه سال نرسیده، به پایان رسید. در سال ابتدایی استقرار دولت سیزدهم، وضعیت صنعت توریسم کشور باتوجه به کمرنگ شدن همه‌گیری کرونا بهبود نسبی داشت اما این وضعیت به سبب تنش‌هایی که خصوصا در منطقه به وجود آمد، چندان پایدار نبود.
برای بررسی بیشتر وضعیت صنعت توریسم و تورهای ورودی در دولت سیزدهم و نیز برای مشخص شدن انتظارات از دولت آینده با مصطفی شفیعی شکیب، رئیس جامعه تورگردانان ایران و نائب رئیس مجمع تشکل‌های گردشگری کشور گفت‌وگو کردیم. او معتقد است تورگردانان ایرانی و توریسم ایران از بروز جنگ غزه به شدت لطمه خورده‌اند و جامعه گردشگری کشور روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد.
شفیعی شکیب بر این باور است که دولت جدید برای حل مشکلات ارزی و اقتصادی تورگردانان ایرانی، باید اقدام اساسی انجام دهد تا آنها این امکان را داشته باشند که پول حاصل از فروش تورهای خود را بدون مشکل و محدودیت وارد کشور کنند. او خواستار کاهش تنش‌های سیاسی با کشورهای غربی شده و ابراز امیدواری کرده در صورت کم شدن این تنش‌ها بتوان آینده روشن‌تری برای صنعت توریسم ایران متصور بود.
در شرایط کنونی وضعیت تورهای ورودی به کشور به لحاظ کمی و کیفی چگونه است و این وضعیت را چطور ارزیابی می کنید؟
متاسفانه بعد از شروع جنگ اسراییل و غزه، شاهد لغو شدن گسترده تورها از سوی شرکت‌ها و کمپانی‌هایی بودیم که تا پیش از این با آنها کار می‌کردیم. پس از آن هم بمب‌گذاری که در کرمان اتفاق افتاد، حکم تیرخلاصی بود که تقریبا تمام تورها(به مقصد ایران) را به طور کامل تعطیل کرد.
در حال حاضر شاهد آن هستیم که حتی نزدیکترین دوستانی که به ظاهر اعلام دوستی می کنند، نظیر چین و روسیه، هم از طریق مقاماتشان به کمپانی‌های تورگذار می‌گویند که فعلا به ایران سفر نکنید. در نتیجه می‌توانم بگویم درشرایط کنونی داریم سخت‌ترین دوران را بعد از دوران کرونا سپری می‌کنیم و به هر حال امیدوار هستیم شاید گشایش‌هایی حاصل شود.
چنانچه بخواهیم عملکرد دولت سیزدهم را در حوزه گردشگری با دولت‌های گذشته قیاس کنیم، به نظرتان وضعیت به چه شکل بوده است و کدام دولت‌ها در این حوزه عملکرد موفق‌تری داشته‌اند؟
در دوره قبل یعنی در زمان آقای روحانی به خصوص در زمانی که برجام به مرحله اجرا رسید، شاهد گشایش بسیار خوبی بودیم و توریست‌های بسیار زیادی به ایران می‌آمدند و این وضع برای مدتی ادامه داشت؛ در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم نیز این وضعیت کم و بیش وجود داشت اما به مرور تحلیل رفت و به بحث درگیری اسراییل و غزه رسیدیم و شرایط نامساعدی رقم خورد.
درمجموع باید اذعان داشت که در دولت قبلی شاهد ورود بیشتر و بهتر توریست‌ها بودیم و تقریبا از تمام کشورها به خصوص کشورهای اروپایی به ایران سفر می‌کردند. الان اما بیش از دو سال است که کشورهای اروپایی و آمریکایی و آنهایی که به نوعی از سیاست های کشورهای اروپایی و آمریکا تبعیت می‌کنند، به ایران سفر نمی‌کنند.
زمانی که تور گردشگری وارد کشور می‌شود نیاز به ارتباط تورگردان با تشکل‌ها و بخش‌های مختلفی از جمله راهنمایان گردشگری و هتلداران وجود دارد، وضعیت در این حوزه‌ها چگونه است و آیا ارتباط لازم بین تورگردانان با هتلداران و راهنمایان برقرار است؟
خوشبختانه ارتباط خوبی با راهنمایان گردشگری و هتلداران داریم.با این همه برخی از هتلها گاهی اوقات کم مهری می‌کنند و در طی سال قیمت‌های خود را چند بار تغییر می‌دهند که این مساله با فلسفه تور ورودی چندان همخوانی ندارد.
اطلاع دارید که تورگردانان معمولا برای تورهای ورودی، قیمت یک سال آینده را از قبل اعلام می‌کنند و این نیاز وجود دارد که قیمت هتلها را از یک سال قبل داشته باشیم و اگر میزان افزایشی وجود دارد این افزایش را بدانیم که بتوانیم در قیمت تورهایی که ارایه می‌دهیم آن را لحاظ کنیم اما متاسفانه برخی از هتلها این مساله را رعایت نمی‌کنند.
با این همه خوشبختانه اکثر هتل‌هایی که آژانس‌های فعال در زمینه تورهای ورودی با آنها سر و کار دارند، تا حد خیلی معقولی این مساله را در نظر داشته و رعایت می‌کنند.
با راهنمایان گردشگری هم مساله‌ای نداریم و چالش اصلی تورگردانان تغییر و نوسان غیرمعمول و غیر عادی ارز بوده که پول ملی را بی‌ارزش کرده است و این وضعیت باعث می شود با مشکلات عدیده‌ای مواجه شویم.
به هر صورت دولت سیزدهم در دوران گذار قرار دارد و به زودی دولت جدید روی کار می‌آید؛ انتظار شما به عنوان یک تورگردان از دستگاه سیاست خارجی دولت بعدی چیست؟
انتظاری که تورگردانان از دولتی که بعد از دولت آقای رییسی روی کار می‌آید دارند، این است که به هر حال این مسایلی را که کشور با آن رو به رو است و وضعیتی که به وجود آمده و دنیا را به حالت قهر با کشور درآورده است را در سیاست خارجی در نظر بگیرند و یک گشایشی در روابط با دنیای غرب داشته باشند.
به هر حال کشورهای کوچک به غرب نگاه کرده و از آن تاسی می‌گیرند و درنتیجه اگر کشورهای غربی تور بفرستند این کشورهای کوچک نیز تورهایشان را راهی ایران خواهند کرد و اگر غربی‌ها ممانعت کنند، تور اپراتورهای این کشورهای کوچک هم دستور اعزام نشدن تورهایشان به ایران را صادر می‌کنند.
حل تمام این موارد به یک سیاست خارجی قوی نیاز دارد تا تعاملی با دنیا به وجود آید و آن چهره واقعی و قابل تماشای ایران را به دنیا نشان داده و مردم خوب ما را بیش از پیش به دنیا معرفی کرده و کشورمان را به عنوان یک کشوری که مهمانپذیر و مهمان‌دوست است، معرفی کند. این شرایط تنها در صورتی تحقق می‌یابد که یک سیاست خارجی قوی در دولت برقرار باشد.
فکر می کنید چه کاستی‌های قانونی در حوزه گردشگری و تورگردانی کشور وجود دارد و برای اصلاح امور در چه بخش‌هایی نیاز به وضع قوانین جدید داریم؟
در مورد کاستی‌های قانونی که داریم باید بگویم مشکل عمده‌ای که تورگردانان دارند این است که برای آوردن پول توری که می‌فروشند به داخل ایران، همواره با معضل و مشکل رو به رو هستند.
در اکثر موارد تورگردانان ناچارند به صورت قاچاقی و شبیه به قاچاقچیان ارز، پول خود را به داخل کشور بیاورند. به نظرم اگر مجلس و دولت بتوانند قانونی وضع کرده و وضعیتی به وجود آورند که تورگردان پول خود را بدون مشکل از خارج به داخل کشور بیاورد و مجبور نشود به عناوین مختلف دست به کارهای غیرمعمول و غیر معقول بزند، این بزرگترین خدمتی است که می‌توانند به تورگردانان کنند.
خیلی آژانس‌های کشور هستند که هنوز بعد از مدت‌ها پول‌هایشان در خارج از کشور مانده است و نمی‌توانند آن را به کشور وارد کنند و یا اگر این پول را به داخل می‌آورند با ترس و نگرانی وارد کشور می‌کنند.
به نظرم اگر FATF برقرار شود و شرایطی به وجود آید که تورگردانان این نگرانی‌ها را نداشته باشند، قاعدتا می‌توانیم خیلی بهتر و روانتر هم در زمینه تورگردانی کار کنیم و هم با ورود ارز به ایران، به کشورمان خدمت کرده باشیم.
تمام این موارد در صورتی میسر می‌شود که حاکمیت این موضوع را در اولویت خود قرار داده و شرایطی فراهم کند که بتوانیم با دنیا تعامل برقرار کنیم؛ تعامل برقرار کردن با دنیا نیز مستلزم این است که روابط بانکی صحیح داشته باشیم، بتوانیم پولمان را به درستی به جریان بندازیم و البته بتوانیم ارتباط مستمر و سالم با دنیا برقرار کنیم.
