صنعت حمل و نقل در بخشهای هوایی، جادهای و ریلی با مشکلاتی روبهرو است. بخشی از این مشکلات شاید به نظر برسد که در بعضی از برهههای زمانی حل شدهاند اما گذشت زمان نشان میدهد که اینطور نیست و پس از مدتی روشن میشود که آن مشکل به طور کامل حل نشده است. این را گلایههایی که از وضعیت جادهها، کمبود ناوگان هوایی و فرسوده بودن ناوگان جادهای وجود دارد، میتوان دریافت. هر دولت در این زمینه وعدههایی داده اما آنطور که باید اجرایی نشده. به نظر میرسد مهمترین مسئله این باشد که دولتمردان با کمک بخش خصوصی به حل دغدغههای اصلی حوزه حمل و نقل بپردازند. نماینده و مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور زیربنایی در گفتوگوی اختصاصی با «سفر امروز» درباره اولویتهای دولت چهاردهم در این حوزه توضیحاتی ارائه کرد. او معتقد است که علاوه بر اجرای پروژههای نیمهتمام، باید از ظرفیتهای بخش خصوصی استفاده شود.
سید حسین میرشفیع گفت: مهمترین کار دولت جدید در حوزه حملونقل و به تبع آن پیشرفت در گردشگری، گسترش شبکههای راه کشور است. ایران هماکنون، به لحاظ پوشش جمعیتی در شبکه راهی در سطح منطقه میان کشورهای همسایه بالاتر است. به عنوان مثال کشوری مثل ترکیه که گردشگران زیادی هم دارد از ظرفیت شبکه گسترده راهی برخوردار نیست و در این زمینه در حال سرمایهگذاری است. اگر بخواهیم ایران را حداقل در آسیا در زمینه گسترش شبکه راهها مقایسه کنیم، تنها سه کشورِ کره جنوبی، تایوان و ژاپن قابل مقایسه با ایران هستند. بنابراین این ظرفیت را باید جدی گرفت. از آن استفاده کرد و در مواردی که ضعف وجود دارد؛ آنها را بهبود ببخشیم.
او به بودجهی مورد نیاز حوزه حملونقل اشاره کرد و گفت: بازسازی و بهسازی شبکههای موجود نیاز به بودجه قابلتوجهی دارد؛ چون بدون پول و سرمایهگذاری بهینه نمیتوان کاری کرد. به عنوان مثال ما به طور متوسط هر ده سال یک بار حجم بسیار بالا و در حدود ۱۵ هزار جاده را باید آسفالت کنیم.
مشاور وزیر راه تشریح کرد: مسئله دیگر ایمنی راهها و جادههای بین شهری است. مسئولین این حوزه با کمک از رسانههای اجتماعی و فرهنگی میتوانند در این زمینه فرهنگسازی کنند تا شاهد تلفات کمتری در جادهها باشیم. در حال حاضر متاسفانه تلفات جانی در جادهها سالیانه حدود ۲ هزار نفر است؛ به علاوه تعداد زیادی متاسفانه مجروح و معلول میشوند.
وی درباره ناوگانهای فرسوده گفت: تعداد زیادی مینیبوس و کِشندههای فرسوده و معیوب داریم که باید جایگزیم وسایل نقلیهی جدید شوند. وسایل نقلیه که عمرشان گذشته است؛ مصرف سوخت بالایی نیز دارند که برای اقتصاد این حوزه، هزینه ساز است.
سید حسین میرشفیع درباره دیگر چالشهای حوزه حمل و نقل جادهای افزود: هوشمند سازی جادهها، کنترل بارهای غیرمجاز، کد قابل رهگیری برای ترانزیت بارها و معرفی بازاریابهای کریدوری نیز باید مورد بازنگری قرار گیرند. به عنوان مثال در جاده تهران-کرج هرچه زودتر باید زیرگذرهایش افتتاح و درست شوند. یا جادههای تهران به سمت سلفچگان یا به سمت اسلامشهر نیاز به بهبودی و بهسازی دارند.
او همچنین عنوان کرد: باید سیلابهایی که گاهی سرریز میشوند را چارهاندیشی کنیم و با مدیریت بحران از تخریب این سیبلابها که به جادهها رسوخ پیدا میکند؛ جلوگیری کنیم و طوری این جادهها بازسازی شوند که کمترین خسارت را شاهد باشیم. مانند جاده چالوس که اخیرا نیز به همین علت بسته شد و یا در ترددهایی که مثلا در سیستان و بلوچستان در اثر تغییر اقلیم آبوهوا دستخوش تغییرات جادهای میشوند. برای بهبود این مسئله حتما باید سرمایهگذاری کرد.
میرشفیع درباره حوزه حملونقل هوایی گفت: مهمترین ایراد در این زمینه کمبود ناوگان به علت تحریمهای آمریکا است. حدود ۵۰۰ هواپیما در کشور داریم که عمرشان بالاست و نیاز به بازسازی و جایگزین دارند. همچنین ما فرودگاههای زیادی داریم که در مناطق دور افتاده ساخته شدهاند که نیاز است این پروژهها تکمیل شود و برای آنها چاره اندیشی کرد. تعداد تقاضاهای زیادی برای سفر در این فرودگاه وجود دارد که باید به آن توجه کرد و بازنگری درباره فرودگاه ضروری است که عدالت در آن بین فرودگاههای مجهز دیگر، رعایت شود.
مشاور وزیر راه و شهرستازی عنوان کرد: در حوزه هوایی ظرفیتهای خوبی نیز در صادرات کالاهایی همچون گل و گیاه به کشورهای همسایه داریم که برای اقتصاد کشور مهم است که در حال حاضر دچار عقب افتادگی شدیم، اما باتوجه به ظرفیتهای خوبی که وجود دارد به خصوص در کریدورهای شرق و غرب که باید این مورد نیز مورد توجه قرار گیرد چراکه به تبع آن اوضاع گردشگری و اقتصاد کشور رشد پیدا میکند.
او درباره حملونقل ریلی توضیح داد: در حال حاضر در قطارهای سریعالسیر و برقی دچار مشکل هستیم. همچنین برای حمل بار کالاهای صنعتی و فولادی فاصله زیادی تا مقصد است. راه حل آن ایجاد راههای فرعی است.
میرشفیع در پایان گفت: ورود بخش خصوصی در تمام حوزههای حملونقل ضروری است تا بتوان هزینهها را تامین کرد و با روش درست به سودآوری رسید. به عنوان مثال ما در بنادر هم ظرفیتهای خوبی داریم که از آن استفاده نمیکنیم و آن را رها کردیم. در حوزه حملونقل دریایی برای اینکه اقتصاد پویا و فعالتری داشته باشیم باید این شبکههای برونمرزی در خلیج فارس را مورد توجه قرار دهیم و بتوانیم از این طریق در شهرهای اطراف مانند جزیرههای کیش و قشم در جذب گردشگران خارجی اقدامات لازم را انجام دهیم. البته باید توجه داشت که بخشی از این مسائل همگی در حوزه وزارت راه و شهرسازی مربوط نمیشود و نیاز است تمام نهادهای ذیربط در آن سهیم شوند.